Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Rhagadiolus edulis & Iris germanica

fotò
fotò
Ragadiolo(-manjadisso)

Rhagadiolus edulis

Asteraceae Compositae

Nom en français : Rhagadiole comestible.

Descripcioun :
Aquesto planto de l'an primo, proche de l'erbo-di-teté, trachis dins li relarg un pau fre en basso Prouvènço. Se recounèis eisa à si fru en estello caupu dins li bratèio alor que lou dóu cèntre èi croucu (fotò). Pèr la destria de Rhagadiolus stellatus, fau counta li branco d'estello (7 à 9 o 5 à 7 eici) e la descoupo di fueio.

Usanço :
La ragadiolo èi manjadisso, pèr eisèmple en ensalado. Se dis peréu qu'es aperitivo e diuretico.

Port : Erbo
Taio : 10 à 50 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an

Gènre : Rhagadiolus
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Cichorieae
Ordre : Asterales

Coulour de la flour : Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 10 à 16 mm
Flourido : Printèms

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Abriéu à jun

Liò : Pelouso roucaiouso fresco - Ermas - Ribiero
Estànci : Termoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Eurimediterrano
Ref. sc. : Rhagadiolus edulis Gaertn., 1791

fotò
fotò
Coutelas(-d'Alemagno)

Iris germanica

Iridaceae

Nom en français : Iris d'Allemagne.

Descripcioun :
Aquéu coutelas, naturalisa desempièi de tèms, èi lou mai coumun que siegue. Se recounèis eisadamen à si flour d'un poulit vioulet prefouns. Èro planta dins li jardin d'Alemagno à l'Age-mejan.

Usanço :
Lou rizoumo, empouisounant fres, sarié bon contro lou tussi en poudro. Lou fau ramassa, pela e lou bèn faire seca avans que de se n'en servi. Es utilisa peréu pèr se lava li péu de tèsto o chivu s'amas mies. Li flour soun diuretico.

Port : Erbo
Taio : 30 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae


Ordre : Aspargales

Coulour de la flour : Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 8 cm
Flourido : Printèms

Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 800 m
Aparado : Noun
Mars à mai

Liò : Escoumbre e proche dis oustau - Muraio - Roucas - Tepiero roucaiouso
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Óurigino pas couneigudo
Ref. sc. : Iris germanica L., 1753

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
CC
R
CC
CC
CC
CC
R
R

Rhagadiolus edulis & Iris germanica

RR
R
R
C
C
RR
C
ges

Coumpara Ragadiolo(-manjadisso) emé uno autro planto

fotò

Coumpara Coutelas(-d'Alemagno) emé uno autro planto

fotò